Bạn nghĩ thế nào nếu 17 tuổi mới lần đầu bước vào lớp học?
Nếu suốt tuổi thơ không đến trường, không tiêm chủng, không được bảo vệ, nhưng lại được dạy rằng chỉ cần có đức tin là đủ?
Đó chính là câu chuyện thật của Tara Westover – tác giả cuốn hồi ký nổi tiếng “Được học” (Educated).
- Khi giáo dục không bắt đầu từ trường lớp
Tara lớn lên trong một gia đình theo đạo Mặc Môn cực đoan, sống tách biệt khỏi xã hội ở vùng núi Idaho (Mỹ). Bố cô tin rằng chính phủ là kẻ thù, y tế là lừa đảo, trường học là nơi tẩy não. Vì vậy, Tara không đến trường, không đi khám bệnh, không có giấy khai sinh cho đến tận năm 9 tuổi.
Cuộc sống của cô là những ngày thu lượm sắt vụn trong bãi rác, phụ bố làm việc nguy hiểm, và chịu đựng bạo lực từ người anh trai – trong sự im lặng của cả gia đình.
Nhưng chính trong cái thế giới khắc nghiệt đó, Tara đã bắt đầu mơ về một điều khác – một cuộc sống mà cô được hiểu, được đặt câu hỏi, được… học. - Học không phải để giỏi, mà là để sống thật với mình
Ở tuổi 17, Tara tự học để thi vào đại học, vì chưa từng học phổ thông. Cô bắt đầu với những điều cơ bản nhất – như học xem từ “Holocaust” nghĩa là gì (cô từng tưởng đó là tên một vùng đất).
Rồi từ một cô gái không ai biết đến, cô đã bước vào những giảng đường danh giá như Harvard và Cambridge.
Nhưng “Được học” không chỉ là hành trình leo lên nấc thang học thuật. Đó là hành trình thoát khỏi sự kiểm soát độc hại, vượt lên những niềm tin bị áp đặt, để tìm ra chính mình. Giáo dục với Tara không chỉ là kiến thức, mà là ánh sáng để cô thấy rằng: “Tôi có quyền được tin vào một điều gì đó khác.” - Những điều khiến cuốn sách này không thể quên
- Tara viết với giọng văn lạnh lùng mà đầy cảm xúc. Bạn không thấy một lời than trách, mà chỉ là sự thuật lại chân thực đến mức khiến bạn rơi nước mắt.
- Câu hỏi lớn xuyên suốt sách là: “Liệu ta có thể yêu thương một gia đình đã làm tổn thương ta sâu sắc?”
- Tình cảm với bố mẹ, anh em, tôn giáo – tất cả là những sợi dây trói chặt, và cũng là điều khiến Tara giằng xé mãi.
- Cuốn sách cho ta một định nghĩa mới về giáo dục.
Không phải điểm số. Không phải bằng cấp. Mà là quyền được tư duy độc lập, được chọn con đường riêng.
- “Educated” dành cho ai?
- Nếu bạn từng cảm thấy mình không đủ giỏi, không đủ cơ hội, Tara sẽ nhắc bạn rằng: bắt đầu từ con số 0 cũng có thể đến được nơi bạn chưa từng dám mơ.
- Nếu bạn đang vật lộn trong một môi trường gò bó, muốn thoát ra để sống đúng với mình – cuốn sách này sẽ là một chiếc gương và cũng là một cánh cửa.
- Nếu bạn là cha mẹ, cuốn sách sẽ giúp bạn hiểu sâu sắc hơn về việc giáo dục con không chỉ là dạy điều gì, mà là dạy con dám đặt câu hỏi.
“Giáo dục là hành trình để được là chính mình”
“Được học” không phải một câu chuyện cổ tích. Nó là sự thật – khốc liệt và lặng lẽ.
Nhưng từ giữa bóng tối, Tara đã bước ra, mang theo một ngọn lửa: niềm tin vào việc học như một con đường để khai sáng, để chữa lành, để được sống tự do.
Và có thể, sau khi đọc xong, bạn cũng sẽ muốn học lại – không chỉ trong sách vở, mà học cách sống thật với chính mình.